Phát triển giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu s?/h1>
- Ch?nhật - 29/10/2023 21:30
- In ra
- Đóng cửa s?này
Muốn phát triển giáo dục một cách toàn diện đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu s?và miền núi, một trong những điều kiện tiên quyết và quan trọng nhất là phải chú trọng đến phát triển kinh t??xã hội. Thực hiện tốt công tác dân tộc chính là đ?góp phần phát triển giáo dục.
Tăng cường công tác phát triển giáo dục ?vùng dân tộc thiểu s? (Ảnh minh họa)
T?CH?TRƯƠNG, ĐƯỜNG LỐI CỦA ĐẢNG
Ch?trương, đường lối của Đảng v?công tác dân tộc nói chung và v?phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu s? miền núi nói riêng t?thời k?đổi mới đến nay được th?hiện rõ qua văn kiện các k?Đại hội và ch?th? ngh?quyết chuyên đ?của Đảng; mang tính toàn diện, đồng thời được sửa đổi, b?sung c?th?trong từng nhiệm k? từng giai đoạn, phù hợp với s?phát triển kinh t??xã hội. Nội dung cơ bản thống nhất là: “Các dân tộc trong đại gia đình Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương tr? giúp nhau cùng phát triển, cùng nhau thực hiện thắng lợi s?nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo v?T?quốc Việt Nam xã hội ch?nghĩa. Kiên quyết đấu tranh với mọi âm mưu chia r?dân tộc. Phát triển toàn diện chính tr? kinh t? văn hoá, xã hội và an ninh ?quốc phòng trên địa bàn vùng dân tộc và miền núi; gắn tăng trưởng kinh t?với giải quyết các vấn đ?xã hội, thực hiện tốt chính sách dân tộc; quan tâm bồi dưỡng nguồn nhân lực; chăm lo xây dựng đội ngũ cán b?dân tộc thiểu s? gi?gìn và phát huy những giá tr? bản sắc văn hoá truyền thống các dân tộc thiểu s?trong s?nghiệp phát triển chung của cộng đồng dân tộc Việt Nam thống nhất?sup>(1).
Trải qua mỗi k?Đại hội, trên cơ s?nbsp;những thành tựu lý luận và thực tiễn đã đạt được, các văn kiện của Đảng v?giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) ngày càng chú trọng hơn tới tính vùng miền trong đ?xuất ch?trương, bám sát thực tiễn phát triển giáo dục nhằm đ?ra các quyết sách phù hợp, bảo đảm hiệu qu? kh?thi trong quá trình triển khai.
Ngh?quyết s?29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) v?nbsp;đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã khẳng định: “Ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo đối với các vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu s? biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa và các đối tượng chính sách…?
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng thêm một bước c?th?hoá sâu sắc hơn: “Đảm bảo các dân tộc bình đẳng, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển. Huy động phân b? s?dụng, quản lý hiệu qu?các nguồn lực đ?đầu tư phát triển, tạo s?chuyển biến căn bản v?kinh t? văn hoá, xã hội ?vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu s? Chú trọng tính đặc thù của từng vùng đồng bào dân tộc thiểu s?trong hoạch định và t?chức thực hiện chính sách dân tộc. (?. Nghiêm tr?mọi âm mưu, hành động chia r? phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc?sup>(2). Đối với phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu s?và miền núi, Văn kiện Đại hội XIII nhấn mạnh: “Quan tâm thích đáng đến phát triển giáo dục ?miền núi, vùng cao, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số?sup>(3) ; “có chính sách đầu tư đặc thù cho vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số?sup>(4) .
Các b? ngành Trung ương đã tham mưu Chính ph?ban hành nhiều văn bản c?th?hóa ch?trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước v?công tác GD-ĐT đối với đồng bào dân tộc thiểu s?nbsp;(DTTS) trên nhiều phương diện khác nhau. Đồng thời, thường xuyên rà soát, điều chỉnh, sửa đổi các chính sách cho phù hợp với điều kiện thực tiễn. C?th?như: chính sách đối với nhà giáo và cán b?quản lý giáo dục vùng DTTS và miền núi; chính sách đối với học sinh, sinh viên; chính sách đầu tư, h?tr?v?cơ s?vật chất; chính sách phát triển h?thống trường chuyên biệt; chính sách c?tuyển và phát triển nguồn nhân lực; chính sách v?dạy tiếng, ch?nbsp;DTTS; chính sách v?công tác ph?cập giáo dục, xóa mù ch?và xây dựng xã hội học tập?/span>
Tổng s?văn bản chính sách được Chính ph?và Th?tướng Chính ph?ban hành đã và đang áp dụng, bao gồm: 38 văn bản, trong đó có 24 Quyết định của Th?tướng Chính ph? 12 Ngh?định, 01 Ngh?quyết và 01 Ch?th? Quốc hội cũng đã ban hành Luật Giáo dục s?43/2019/QH14 ngày 14/6/2019 có hiệu lực vào năm 2020, thay th?các văn bản Luật Giáo dục trước (Luật s?38/2005/QH11; Luật 44/2009/QH12; Luật 74/2014/QH13; Luật 97/2015/QH13).
ĐẾN MỘT S?KẾT QU?TRONG THỰC TIỄN
Công tác tuyên truyền và t?chức học tập, quán triệt.
Ngay sau khi Đảng và Nhà nước ban hành ch?trương, đường lối và chính sách v?phát triển giáo dục đối với vùng đồng bào DTTS, các b? ngành có liên quan ?Trung ương và Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy đã tiến hành tham mưu cấp ủy cùng cấp xây dựng chương trình, k?hoạch học tập, quán triệt. Các tỉnh, thành ủy, cấp ủy đảng, Đảng đoàn Mặt trận T?quốc và t?chức chính tr?nbsp;?nbsp;xã hội t?chức ph?biến, quán triệt đến các t?chức đảng; xây dựng chương trình hành động. Các tỉnh, thành ủy ch?đạo cơ quan thông tin đại chúng tuyên truyền, ph?biến nội dung đến cán b? đảng viên và nhân dân.
Nhìn chung, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận và t?chức đoàn th?nbsp;đã tích cực triển khai thực hiện công tác tuyên truyền với nhiều hình thức phong phú, như thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hình thức sinh hoạt chính tr? các phương tiện trực quan; lồng ghép vào các hoạt động văn hoá, văn ngh? thông tin tuyên truyền lưu động; tham quan; hoạt động cộng đồng, câu lạc b? tuyên truyền miệng?/span>
Các hình thức tuyên truyền được tiến hành phù hợp với đặc điểm tình hình của từng nhóm đối tượng trên cơ s?nbsp;đảm bảo s?đồng thuận, nhất quán với đường lối, ch?trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Qua đó tạo nên phong trào hành động cách mạng quần chúng sôi nổi; đa s?các ch?trương, chương trình, đ?án đổi mới giáo dục được nhân dân đồng tình ủng h?và hưởng ứng mạnh m?
Ban hành các văn bản lãnh đạo, ch?đạo nhằm c?th?hóa và triển khai có hiệu qu?các nhiệm v?và giải pháp.
Đảng đoàn Quốc hội đã tích cực ch?đạo xây dựng các b?luật, làm cơ s?đ?Chính ph?và các b? ngành triển khai đường lối, ch?trương của Đảng v?phát triển giáo dục vùng đồng DTTS.
Chính ph? Th?tướng Chính ph?đã kịp thời ban hành nhiều ngh?định, quyết định có liên quan đ?ch?đạo các b? ngành, địa phương tích cực thực hiện; các b? ngành có liên quan ban hành nhiều văn bản quan trọng đôn đốc các đơn v? cơ quan, địa phương xây dựng chương trình, k?hoạch t?chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm v? giải pháp.
Trung ương Mặt trận T?quốc Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản H?Chí Minh, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Hội Liên hiệp Ph?n?Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Khuyến học Việt Nam luôn tích cực phối hợp với ngành giáo dục, ngành lao động đ?ra những giải pháp phù hợp với tình hình thực t?nbsp;và chức năng, nhiệm v?
Hầu hết các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đã ch?động ban hành ngh?quyết, xây dựng chương trình hành động, k?hoạch thực hiện, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra; thành lập Ban Ch?đạo; b?sung, hoàn thiện cơ ch? chính sách đặc thù của địa phương nhằm ch?đạo các cơ quan chức năng bảo đảm những điều kiện cần thiết cho công tác phát triển giáo dục vùng đồng bào DTTS.
Công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết.
Hàng năm, Ban Tuyên giáo Trung ương đều ban hành Hướng dẫn công tác khoa giáo, hướng dẫn các địa phương triển khai ngh?quyết, ch?th?của Đảng v?phát triển giáo dục vùng đồng bào DTTS.
Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện ngh?quyết, ch?th?được tiến hành thường xuyên. Ban Tuyên giáo Trung ương chú trọng, tăng cường ch?trì, phối hợp với Ban Cán s?đảng B?nbsp;GD-ĐT, Ban Cán s?đảng B?nbsp;Lao động, Thương binh và Xã hội t?chức các đoàn liên ngành kiểm tra đại diện các địa phương theo vùng, miền. Các tỉnh, thành ủy ?nbsp;nòng cốt là ngành Tuyên giáo và ngành Giáo dục ?nbsp;thường xuyên phối hợp với các cấp, ngành, t?chức chính tr??xã hội ?địa phương có liên quan đôn đốc, kiểm tra, giám sát kết qu?thực hiện ch?trương, đường lối của Đảng v?phát triển giáo dục vùng đồng bào DTTS.
Công tác sơ kết, tổng kết được các b? ngành Trung ương có liên quan và các tỉnh, thành ủy t?chức thực hiện nghiêm túc.
Bên cạnh những kết qu?đạt được, quá trình triển khai ch?trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước v?phát triển giáo dục đối với vùng đồng bào DTTS trong những năm qua cũng bộc l?không ít hạn ch? bất cập.
Chẳng hạn như công tác tuyên truyền có lúc có nơi chưa đổi mới, thiếu chiều sâu, hạn ch?v?tính phong phú, bất cập v?tính phù hợp với các đối tượng. Trình đ? năng lực, k?năng của không ít cán b?làm công tác tuyên truyền của Mặt trận, đoàn th?cơ s?vẫn còn nhiều hạn ch? Cơ s?vật chất phục v?cho công tác tuyên truyền ?nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu thực t? ?không ít cơ s? địa phương việc t?chức tuyên truyền học tập Ngh?quyết cho cán b?đoàn viên, hội viên và nhân dân còn nhiều lúng túng trong triển khai?
Những hạn ch? bất cập nêu trên ch?yếu xuất phát t?những nguyên nhân như: Một s?cấp ủy, chính quyền ?cơ s?chưa quan tâm đúng mức cho công tác tuyên truyền, còn ch?đạo chung chung trong thực hiện. Cán b?làm công tác tuyên truyền ít được tập huấn nâng cao kh?năng chuyên môn; tài liệu tuyên truyền còn hạn ch? nội dung chưa đáp ứng cho các đối tượng cần được tuyên truyền. Thông tin còn “đóng khung? không được m?rộng, phân tích, liên h?nbsp;thêm, vì vậy thiếu tính hấp dẫn đối với người nghe?/span>
Muốn phát triển giáo dục một cách toàn diện đối với vùng đồng bào DTTS và miền núi, một trong những điều kiện tiên quyết và quan trọng nhất là phải chú trọng đến phát triển cơ s?h?tầng kinh t??nbsp; xã hội. Thực hiện tốt công tác dân tộc chính là đ?góp phần cải thiện v?“chất?công tác giáo dục.
MỘT S?BÀI HỌC QUÝ
Quá trình triển khai thực hiện ch?trương, đường lối của Đảng v?công tác dân tộc nói chung, v?giáo dục đối với đồng bào DTTS, miền núi nói riêng t?thời k?đổi mới đến nay, có th?rút ra một s?bài học thực tiễn gắn với bối cảnh, tình hình hiện nay là:
Th?nhất, không ngừng quan tâm đổi mới, phát huy vai trò của công tác tuyên truyển nhằm thúc đẩy quyết tâm cao hơn nữa và s?vào cuộc của c?h?thống chính tr?nbsp;t?Trung ương đến địa phương đ?thực hiện có hiệu qu?ch?trương, đường lối v?công tác dân tộc và phát triển giáo dục đã nêu trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng; Kết luận s?65-KL/TW, ngày 30/10/2019 của B?Chính tr?nbsp;v?nbsp;“Tiếp tục thực hiện Ngh?quyết s?24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX v?công tác dân tộc trong tình hình mới?
Tích cực triển khai thực hiện các ngh?quyết, chương trình mục tiêu quốc gia v?phát triển kinh t??xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; v?giảm nghèo bền vững; v?xây dựng nông thôn mới. Đồng thời tiếp tục thực hiện các chính sách còn hiệu lực, trong đó tập trung cao đ?thực hiện thắng lợi các mục tiêu theo Ngh?quyết s?88/2019/QH14, ngày 18/11/2019 của Quốc hội khóa XIV “Phê duyệt Đ?án tổng th?phát triển kinh t??xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu s?và miền núi giai đoạn 2021-2030?
Th?hai, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện, nâng cao hiệu qu?thực hiện chính sách v?phát triển kinh t??xã hội vùng dân tộc và miền núi theo hướng toàn diện, bền vững. Đẩy mạnh việc đa dạng hóa và xã hội hóa các nguồn lực, trong đó nguồn lực nhà nước có vai trò quan trọng và quyết định trong huy động các nguồn lực khác. Đổi mới chính sách của Ngân hàng chính sách xã hội theo hướng tăng định mức và m?rộng đối tượng cho vay liên quan đến giáo dục ?học tập, các d?án sản xuất, kinh doanh của đồng bào DTTS.
Chú trọng hơn nữa đến việc đầu tư và khai thác các giá tr?văn hóa truyền thống của các DTTS gắn với phát triển du lịch, dịch v?nhằm tạo sinh k?và công ăn việc làm, tăng thêm thu nhập cho đồng bào các dân tộc. Đồng thời, khơi dậy tinh thần t?lực, ý chí học tập, khát vọng vượt khó vươn lên của đồng bào các DTTS trong phát triển kinh t?đ?làm giàu chính đáng, góp phần thúc đẩy phát triển giáo dục.
Th?ba, tập trung ưu tiên nguồn lực trong đầu tư xây dựng kết cấu h?tầng theo ?/b>Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh t?nbsp;?nbsp;xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030? Bảo đảm đến năm 2025 có 100% s?xã có đường ôtô đến trung tâm được rải nhựa hoặc bêtông hóa; 70% thôn có đường ôtô đến trung tâm được cứng hóa; 100% s?trường lớp và trạm y t?được xây dựng kiên cố?nbsp;
Tăng cường đầu tư đồng b?h?tầng viễn thông, năng lượng; đẩy mạnh dịch v?phát thanh, truyền hình, công ngh?thông tin đáp ứng nhu cầu học tập, sản xuất và sinh hoạt của đồng bào.
Th?tư, phát triển đồng b?các lĩnh vực văn hóa, xã hội gắn với nâng cao chất lượng GD-ĐT; hoàn thành ph?cập giáo dục tiểu học và trung học cơ s? đầu tư, phát triển h?thống các trường dân tộc nội trú, bán trú và các trường d?b?đại học. H?tr?v?ăn, ?cho học sinh, sinh viên các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Tiếp tục đổi mới mạnh m?nbsp;phương thức và chính sách c?tuyển đối với con em đồng bào các DTTS, nhất là ?các khu vực đặc biệt khó khăn. Đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo ngh? giải quyết việc làm và h?tr?khởi nghiệp đối với thanh niên các dân tộc sau khi tốt nghiệp đại học, cao đẳng và dạy ngh?
Nâng cao t?l?và chất lượng khám chữa bệnh cho đồng bào, nhất là tuyến cơ s? đẩy mạnh đầu tư các dịch v?y t? phát triển y học dân tộc kết hợp với y học hiện đại; thực hiện tốt chính sách bảo hiểm y t? tạo điều kiện cho đồng bào được khám chữa bệnh t?tuyến cơ s?đến tuyến Trung ương. Xây dựng và đẩy mạnh chiến lược nâng cao th?chất, tầm vóc của thanh, thiếu niên người DTTS.
Đẩy mạnh đầu tư xây dựng h?thống thiết ch?văn hóa cơ s?phù hợp với văn hóa và tập quán của các dân tộc ?từng vùng, từng địa phương. Quan tâm sưu tầm, bảo tồn và phát huy có hiệu qu?các giá tr?văn hóa truyền thống. Kiên quyết xóa b?các h?tục, tập quán lạc hậu?/span>
Th?năm, củng c? tăng cường xây dựng h?thống chính tr?cơ s?vững mạnh, nhất là ?những vùng trọng điểm, vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn. Chú trọng hơn nữa công tác bồi dưỡng, phát triển đảng viên là người dân tộc thiểu s? Đẩy mạnh việc quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng, b?trí, s?dụng hợp lý cán b?người dân tộc thiểu s?trong thời k?mới theo quy định. Chú trọng phát hiện, quy hoạch, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và thực hiện tốt chính sách s?dụng, đãi ng?cán b?người DTTS.
Đổi mới t?chức b?máy, phân định rõ chức năng, nhiệm v?của cơ quan quản lý nhà nước v?công tác dân tộc đ?đáp ứng yêu cầu, nhiệm v?trong tình hình mới. Quan tâm hơn nữa tới cơ ch? chính sách biểu dương, tôn vinh con em đồng bào DTTS có thành tích trong dạy và học; những người có uy tín, già làng, trưởng bản có nhiều đóng góp cho công tác dân tộc.
Th?sáu, đẩy mạnh công tác xây dựng th?trận quốc phòng toàn dân và th?trận an ninh nhân dân ?vùng DTTS và miền núi. Kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu cản tr?chính sách phát triển giáo dục, chia r?khối đại đoàn kết dân tộc; không đ?xảy ra các “điểm nóng?phức tạp v?an ninh, trật t? nhất là các địa bàn chiến lược xung yếu?/span>
Tăng cường m?rộng quan h?hợp tác với các nước, các t?chức chính ph? phi chính ph?trên th?giới nhằm trao đổi kinh nghiệm, thu hút các nguồn lực đ?đầu tư cho phát triển giáo dục, chương trình, d?án, chuyển giao khoa học ?k?thuật vùng đồng bào DTTS ./.
Nguồn cung cấp: Công an huyện Triệu Sơn
Muốn phát triển giáo dục một cách toàn diện đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu s?và miền núi, một trong những điều kiện tiên quyết và quan trọng nhất là phải chú trọng đến phát triển kinh t??xã hội. Thực hiện tốt công tác dân tộc chính là đ?góp phần phát triển giáo dục.
T?CH?TRƯƠNG, ĐƯỜNG LỐI CỦA ĐẢNG
Ch?trương, đường lối của Đảng v?công tác dân tộc nói chung và v?phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu s? miền núi nói riêng t?thời k?đổi mới đến nay được th?hiện rõ qua văn kiện các k?Đại hội và ch?th? ngh?quyết chuyên đ?của Đảng; mang tính toàn diện, đồng thời được sửa đổi, b?sung c?th?trong từng nhiệm k? từng giai đoạn, phù hợp với s?phát triển kinh t??xã hội. Nội dung cơ bản thống nhất là: “Các dân tộc trong đại gia đình Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương tr? giúp nhau cùng phát triển, cùng nhau thực hiện thắng lợi s?nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo v?T?quốc Việt Nam xã hội ch?nghĩa. Kiên quyết đấu tranh với mọi âm mưu chia r?dân tộc. Phát triển toàn diện chính tr? kinh t? văn hoá, xã hội và an ninh ?quốc phòng trên địa bàn vùng dân tộc và miền núi; gắn tăng trưởng kinh t?với giải quyết các vấn đ?xã hội, thực hiện tốt chính sách dân tộc; quan tâm bồi dưỡng nguồn nhân lực; chăm lo xây dựng đội ngũ cán b?dân tộc thiểu s? gi?gìn và phát huy những giá tr? bản sắc văn hoá truyền thống các dân tộc thiểu s?trong s?nghiệp phát triển chung của cộng đồng dân tộc Việt Nam thống nhất?sup>(1).
Trải qua mỗi k?Đại hội, trên cơ s?nbsp;những thành tựu lý luận và thực tiễn đã đạt được, các văn kiện của Đảng v?giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) ngày càng chú trọng hơn tới tính vùng miền trong đ?xuất ch?trương, bám sát thực tiễn phát triển giáo dục nhằm đ?ra các quyết sách phù hợp, bảo đảm hiệu qu? kh?thi trong quá trình triển khai.
Ngh?quyết s?29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) v?nbsp;đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã khẳng định: “Ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo đối với các vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu s? biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa và các đối tượng chính sách…?
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng thêm một bước c?th?hoá sâu sắc hơn: “Đảm bảo các dân tộc bình đẳng, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển. Huy động phân b? s?dụng, quản lý hiệu qu?các nguồn lực đ?đầu tư phát triển, tạo s?chuyển biến căn bản v?kinh t? văn hoá, xã hội ?vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu s? Chú trọng tính đặc thù của từng vùng đồng bào dân tộc thiểu s?trong hoạch định và t?chức thực hiện chính sách dân tộc. (?. Nghiêm tr?mọi âm mưu, hành động chia r? phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc?sup>(2). Đối với phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu s?và miền núi, Văn kiện Đại hội XIII nhấn mạnh: “Quan tâm thích đáng đến phát triển giáo dục ?miền núi, vùng cao, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số?sup>(3) ; “có chính sách đầu tư đặc thù cho vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số?sup>(4) .
Các b? ngành Trung ương đã tham mưu Chính ph?ban hành nhiều văn bản c?th?hóa ch?trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước v?công tác GD-ĐT đối với đồng bào dân tộc thiểu s?nbsp;(DTTS) trên nhiều phương diện khác nhau. Đồng thời, thường xuyên rà soát, điều chỉnh, sửa đổi các chính sách cho phù hợp với điều kiện thực tiễn. C?th?như: chính sách đối với nhà giáo và cán b?quản lý giáo dục vùng DTTS và miền núi; chính sách đối với học sinh, sinh viên; chính sách đầu tư, h?tr?v?cơ s?vật chất; chính sách phát triển h?thống trường chuyên biệt; chính sách c?tuyển và phát triển nguồn nhân lực; chính sách v?dạy tiếng, ch?nbsp;DTTS; chính sách v?công tác ph?cập giáo dục, xóa mù ch?và xây dựng xã hội học tập?/span>
Tăng cường công tác phát triển giáo dục ?vùng dân tộc thiểu s? (Ảnh minh họa)
T?CH?TRƯƠNG, ĐƯỜNG LỐI CỦA ĐẢNG
Ch?trương, đường lối của Đảng v?công tác dân tộc nói chung và v?phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu s? miền núi nói riêng t?thời k?đổi mới đến nay được th?hiện rõ qua văn kiện các k?Đại hội và ch?th? ngh?quyết chuyên đ?của Đảng; mang tính toàn diện, đồng thời được sửa đổi, b?sung c?th?trong từng nhiệm k? từng giai đoạn, phù hợp với s?phát triển kinh t??xã hội. Nội dung cơ bản thống nhất là: “Các dân tộc trong đại gia đình Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương tr? giúp nhau cùng phát triển, cùng nhau thực hiện thắng lợi s?nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo v?T?quốc Việt Nam xã hội ch?nghĩa. Kiên quyết đấu tranh với mọi âm mưu chia r?dân tộc. Phát triển toàn diện chính tr? kinh t? văn hoá, xã hội và an ninh ?quốc phòng trên địa bàn vùng dân tộc và miền núi; gắn tăng trưởng kinh t?với giải quyết các vấn đ?xã hội, thực hiện tốt chính sách dân tộc; quan tâm bồi dưỡng nguồn nhân lực; chăm lo xây dựng đội ngũ cán b?dân tộc thiểu s? gi?gìn và phát huy những giá tr? bản sắc văn hoá truyền thống các dân tộc thiểu s?trong s?nghiệp phát triển chung của cộng đồng dân tộc Việt Nam thống nhất?sup>(1).
Trải qua mỗi k?Đại hội, trên cơ s?nbsp;những thành tựu lý luận và thực tiễn đã đạt được, các văn kiện của Đảng v?giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) ngày càng chú trọng hơn tới tính vùng miền trong đ?xuất ch?trương, bám sát thực tiễn phát triển giáo dục nhằm đ?ra các quyết sách phù hợp, bảo đảm hiệu qu? kh?thi trong quá trình triển khai.
Ngh?quyết s?29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) v?nbsp;đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã khẳng định: “Ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo đối với các vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu s? biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa và các đối tượng chính sách…?
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng thêm một bước c?th?hoá sâu sắc hơn: “Đảm bảo các dân tộc bình đẳng, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển. Huy động phân b? s?dụng, quản lý hiệu qu?các nguồn lực đ?đầu tư phát triển, tạo s?chuyển biến căn bản v?kinh t? văn hoá, xã hội ?vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu s? Chú trọng tính đặc thù của từng vùng đồng bào dân tộc thiểu s?trong hoạch định và t?chức thực hiện chính sách dân tộc. (?. Nghiêm tr?mọi âm mưu, hành động chia r? phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc?sup>(2). Đối với phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu s?và miền núi, Văn kiện Đại hội XIII nhấn mạnh: “Quan tâm thích đáng đến phát triển giáo dục ?miền núi, vùng cao, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số?sup>(3) ; “có chính sách đầu tư đặc thù cho vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số?sup>(4) .
Các b? ngành Trung ương đã tham mưu Chính ph?ban hành nhiều văn bản c?th?hóa ch?trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước v?công tác GD-ĐT đối với đồng bào dân tộc thiểu s?nbsp;(DTTS) trên nhiều phương diện khác nhau. Đồng thời, thường xuyên rà soát, điều chỉnh, sửa đổi các chính sách cho phù hợp với điều kiện thực tiễn. C?th?như: chính sách đối với nhà giáo và cán b?quản lý giáo dục vùng DTTS và miền núi; chính sách đối với học sinh, sinh viên; chính sách đầu tư, h?tr?v?cơ s?vật chất; chính sách phát triển h?thống trường chuyên biệt; chính sách c?tuyển và phát triển nguồn nhân lực; chính sách v?dạy tiếng, ch?nbsp;DTTS; chính sách v?công tác ph?cập giáo dục, xóa mù ch?và xây dựng xã hội học tập?/span>
Tổng s?văn bản chính sách được Chính ph?và Th?tướng Chính ph?ban hành đã và đang áp dụng, bao gồm: 38 văn bản, trong đó có 24 Quyết định của Th?tướng Chính ph? 12 Ngh?định, 01 Ngh?quyết và 01 Ch?th? Quốc hội cũng đã ban hành Luật Giáo dục s?43/2019/QH14 ngày 14/6/2019 có hiệu lực vào năm 2020, thay th?các văn bản Luật Giáo dục trước (Luật s?38/2005/QH11; Luật 44/2009/QH12; Luật 74/2014/QH13; Luật 97/2015/QH13). |
ĐẾN MỘT S?KẾT QU?TRONG THỰC TIỄN
Công tác tuyên truyền và t?chức học tập, quán triệt.
Ngay sau khi Đảng và Nhà nước ban hành ch?trương, đường lối và chính sách v?phát triển giáo dục đối với vùng đồng bào DTTS, các b? ngành có liên quan ?Trung ương và Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy đã tiến hành tham mưu cấp ủy cùng cấp xây dựng chương trình, k?hoạch học tập, quán triệt. Các tỉnh, thành ủy, cấp ủy đảng, Đảng đoàn Mặt trận T?quốc và t?chức chính tr?nbsp;?nbsp;xã hội t?chức ph?biến, quán triệt đến các t?chức đảng; xây dựng chương trình hành động. Các tỉnh, thành ủy ch?đạo cơ quan thông tin đại chúng tuyên truyền, ph?biến nội dung đến cán b? đảng viên và nhân dân.
Nhìn chung, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận và t?chức đoàn th?nbsp;đã tích cực triển khai thực hiện công tác tuyên truyền với nhiều hình thức phong phú, như thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hình thức sinh hoạt chính tr? các phương tiện trực quan; lồng ghép vào các hoạt động văn hoá, văn ngh? thông tin tuyên truyền lưu động; tham quan; hoạt động cộng đồng, câu lạc b? tuyên truyền miệng?/span>
Các hình thức tuyên truyền được tiến hành phù hợp với đặc điểm tình hình của từng nhóm đối tượng trên cơ s?nbsp;đảm bảo s?đồng thuận, nhất quán với đường lối, ch?trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Qua đó tạo nên phong trào hành động cách mạng quần chúng sôi nổi; đa s?các ch?trương, chương trình, đ?án đổi mới giáo dục được nhân dân đồng tình ủng h?và hưởng ứng mạnh m?
Ban hành các văn bản lãnh đạo, ch?đạo nhằm c?th?hóa và triển khai có hiệu qu?các nhiệm v?và giải pháp.
Đảng đoàn Quốc hội đã tích cực ch?đạo xây dựng các b?luật, làm cơ s?đ?Chính ph?và các b? ngành triển khai đường lối, ch?trương của Đảng v?phát triển giáo dục vùng đồng DTTS.
Chính ph? Th?tướng Chính ph?đã kịp thời ban hành nhiều ngh?định, quyết định có liên quan đ?ch?đạo các b? ngành, địa phương tích cực thực hiện; các b? ngành có liên quan ban hành nhiều văn bản quan trọng đôn đốc các đơn v? cơ quan, địa phương xây dựng chương trình, k?hoạch t?chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm v? giải pháp.
Trung ương Mặt trận T?quốc Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản H?Chí Minh, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Hội Liên hiệp Ph?n?Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Khuyến học Việt Nam luôn tích cực phối hợp với ngành giáo dục, ngành lao động đ?ra những giải pháp phù hợp với tình hình thực t?nbsp;và chức năng, nhiệm v?
Hầu hết các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đã ch?động ban hành ngh?quyết, xây dựng chương trình hành động, k?hoạch thực hiện, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra; thành lập Ban Ch?đạo; b?sung, hoàn thiện cơ ch? chính sách đặc thù của địa phương nhằm ch?đạo các cơ quan chức năng bảo đảm những điều kiện cần thiết cho công tác phát triển giáo dục vùng đồng bào DTTS.
Công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết.
Hàng năm, Ban Tuyên giáo Trung ương đều ban hành Hướng dẫn công tác khoa giáo, hướng dẫn các địa phương triển khai ngh?quyết, ch?th?của Đảng v?phát triển giáo dục vùng đồng bào DTTS.
Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện ngh?quyết, ch?th?được tiến hành thường xuyên. Ban Tuyên giáo Trung ương chú trọng, tăng cường ch?trì, phối hợp với Ban Cán s?đảng B?nbsp;GD-ĐT, Ban Cán s?đảng B?nbsp;Lao động, Thương binh và Xã hội t?chức các đoàn liên ngành kiểm tra đại diện các địa phương theo vùng, miền. Các tỉnh, thành ủy ?nbsp;nòng cốt là ngành Tuyên giáo và ngành Giáo dục ?nbsp;thường xuyên phối hợp với các cấp, ngành, t?chức chính tr??xã hội ?địa phương có liên quan đôn đốc, kiểm tra, giám sát kết qu?thực hiện ch?trương, đường lối của Đảng v?phát triển giáo dục vùng đồng bào DTTS.
Công tác sơ kết, tổng kết được các b? ngành Trung ương có liên quan và các tỉnh, thành ủy t?chức thực hiện nghiêm túc.
Bên cạnh những kết qu?đạt được, quá trình triển khai ch?trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước v?phát triển giáo dục đối với vùng đồng bào DTTS trong những năm qua cũng bộc l?không ít hạn ch? bất cập.
Chẳng hạn như công tác tuyên truyền có lúc có nơi chưa đổi mới, thiếu chiều sâu, hạn ch?v?tính phong phú, bất cập v?tính phù hợp với các đối tượng. Trình đ? năng lực, k?năng của không ít cán b?làm công tác tuyên truyền của Mặt trận, đoàn th?cơ s?vẫn còn nhiều hạn ch? Cơ s?vật chất phục v?cho công tác tuyên truyền ?nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu thực t? ?không ít cơ s? địa phương việc t?chức tuyên truyền học tập Ngh?quyết cho cán b?đoàn viên, hội viên và nhân dân còn nhiều lúng túng trong triển khai?
Những hạn ch? bất cập nêu trên ch?yếu xuất phát t?những nguyên nhân như: Một s?cấp ủy, chính quyền ?cơ s?chưa quan tâm đúng mức cho công tác tuyên truyền, còn ch?đạo chung chung trong thực hiện. Cán b?làm công tác tuyên truyền ít được tập huấn nâng cao kh?năng chuyên môn; tài liệu tuyên truyền còn hạn ch? nội dung chưa đáp ứng cho các đối tượng cần được tuyên truyền. Thông tin còn “đóng khung? không được m?rộng, phân tích, liên h?nbsp;thêm, vì vậy thiếu tính hấp dẫn đối với người nghe?/span>
Muốn phát triển giáo dục một cách toàn diện đối với vùng đồng bào DTTS và miền núi, một trong những điều kiện tiên quyết và quan trọng nhất là phải chú trọng đến phát triển cơ s?h?tầng kinh t??nbsp; xã hội. Thực hiện tốt công tác dân tộc chính là đ?góp phần cải thiện v?“chất?công tác giáo dục.
MỘT S?BÀI HỌC QUÝ
Quá trình triển khai thực hiện ch?trương, đường lối của Đảng v?công tác dân tộc nói chung, v?giáo dục đối với đồng bào DTTS, miền núi nói riêng t?thời k?đổi mới đến nay, có th?rút ra một s?bài học thực tiễn gắn với bối cảnh, tình hình hiện nay là:
Th?nhất, không ngừng quan tâm đổi mới, phát huy vai trò của công tác tuyên truyển nhằm thúc đẩy quyết tâm cao hơn nữa và s?vào cuộc của c?h?thống chính tr?nbsp;t?Trung ương đến địa phương đ?thực hiện có hiệu qu?ch?trương, đường lối v?công tác dân tộc và phát triển giáo dục đã nêu trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng; Kết luận s?65-KL/TW, ngày 30/10/2019 của B?Chính tr?nbsp;v?nbsp;“Tiếp tục thực hiện Ngh?quyết s?24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX v?công tác dân tộc trong tình hình mới?
Tích cực triển khai thực hiện các ngh?quyết, chương trình mục tiêu quốc gia v?phát triển kinh t??xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; v?giảm nghèo bền vững; v?xây dựng nông thôn mới. Đồng thời tiếp tục thực hiện các chính sách còn hiệu lực, trong đó tập trung cao đ?thực hiện thắng lợi các mục tiêu theo Ngh?quyết s?88/2019/QH14, ngày 18/11/2019 của Quốc hội khóa XIV “Phê duyệt Đ?án tổng th?phát triển kinh t??xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu s?và miền núi giai đoạn 2021-2030?
Th?hai, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện, nâng cao hiệu qu?thực hiện chính sách v?phát triển kinh t??xã hội vùng dân tộc và miền núi theo hướng toàn diện, bền vững. Đẩy mạnh việc đa dạng hóa và xã hội hóa các nguồn lực, trong đó nguồn lực nhà nước có vai trò quan trọng và quyết định trong huy động các nguồn lực khác. Đổi mới chính sách của Ngân hàng chính sách xã hội theo hướng tăng định mức và m?rộng đối tượng cho vay liên quan đến giáo dục ?học tập, các d?án sản xuất, kinh doanh của đồng bào DTTS.
Chú trọng hơn nữa đến việc đầu tư và khai thác các giá tr?văn hóa truyền thống của các DTTS gắn với phát triển du lịch, dịch v?nhằm tạo sinh k?và công ăn việc làm, tăng thêm thu nhập cho đồng bào các dân tộc. Đồng thời, khơi dậy tinh thần t?lực, ý chí học tập, khát vọng vượt khó vươn lên của đồng bào các DTTS trong phát triển kinh t?đ?làm giàu chính đáng, góp phần thúc đẩy phát triển giáo dục.
Th?ba, tập trung ưu tiên nguồn lực trong đầu tư xây dựng kết cấu h?tầng theo ?/b>Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh t?nbsp;?nbsp;xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030? Bảo đảm đến năm 2025 có 100% s?xã có đường ôtô đến trung tâm được rải nhựa hoặc bêtông hóa; 70% thôn có đường ôtô đến trung tâm được cứng hóa; 100% s?trường lớp và trạm y t?được xây dựng kiên cố?nbsp;
Tăng cường đầu tư đồng b?h?tầng viễn thông, năng lượng; đẩy mạnh dịch v?phát thanh, truyền hình, công ngh?thông tin đáp ứng nhu cầu học tập, sản xuất và sinh hoạt của đồng bào.
Th?tư, phát triển đồng b?các lĩnh vực văn hóa, xã hội gắn với nâng cao chất lượng GD-ĐT; hoàn thành ph?cập giáo dục tiểu học và trung học cơ s? đầu tư, phát triển h?thống các trường dân tộc nội trú, bán trú và các trường d?b?đại học. H?tr?v?ăn, ?cho học sinh, sinh viên các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Tiếp tục đổi mới mạnh m?nbsp;phương thức và chính sách c?tuyển đối với con em đồng bào các DTTS, nhất là ?các khu vực đặc biệt khó khăn. Đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo ngh? giải quyết việc làm và h?tr?khởi nghiệp đối với thanh niên các dân tộc sau khi tốt nghiệp đại học, cao đẳng và dạy ngh?
Nâng cao t?l?và chất lượng khám chữa bệnh cho đồng bào, nhất là tuyến cơ s? đẩy mạnh đầu tư các dịch v?y t? phát triển y học dân tộc kết hợp với y học hiện đại; thực hiện tốt chính sách bảo hiểm y t? tạo điều kiện cho đồng bào được khám chữa bệnh t?tuyến cơ s?đến tuyến Trung ương. Xây dựng và đẩy mạnh chiến lược nâng cao th?chất, tầm vóc của thanh, thiếu niên người DTTS.
Đẩy mạnh đầu tư xây dựng h?thống thiết ch?văn hóa cơ s?phù hợp với văn hóa và tập quán của các dân tộc ?từng vùng, từng địa phương. Quan tâm sưu tầm, bảo tồn và phát huy có hiệu qu?các giá tr?văn hóa truyền thống. Kiên quyết xóa b?các h?tục, tập quán lạc hậu?/span>
Th?năm, củng c? tăng cường xây dựng h?thống chính tr?cơ s?vững mạnh, nhất là ?những vùng trọng điểm, vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn. Chú trọng hơn nữa công tác bồi dưỡng, phát triển đảng viên là người dân tộc thiểu s? Đẩy mạnh việc quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng, b?trí, s?dụng hợp lý cán b?người dân tộc thiểu s?trong thời k?mới theo quy định. Chú trọng phát hiện, quy hoạch, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và thực hiện tốt chính sách s?dụng, đãi ng?cán b?người DTTS.
Đổi mới t?chức b?máy, phân định rõ chức năng, nhiệm v?của cơ quan quản lý nhà nước v?công tác dân tộc đ?đáp ứng yêu cầu, nhiệm v?trong tình hình mới. Quan tâm hơn nữa tới cơ ch? chính sách biểu dương, tôn vinh con em đồng bào DTTS có thành tích trong dạy và học; những người có uy tín, già làng, trưởng bản có nhiều đóng góp cho công tác dân tộc.
Th?sáu, đẩy mạnh công tác xây dựng th?trận quốc phòng toàn dân và th?trận an ninh nhân dân ?vùng DTTS và miền núi. Kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu cản tr?chính sách phát triển giáo dục, chia r?khối đại đoàn kết dân tộc; không đ?xảy ra các “điểm nóng?phức tạp v?an ninh, trật t? nhất là các địa bàn chiến lược xung yếu?/span>
Tăng cường m?rộng quan h?hợp tác với các nước, các t?chức chính ph? phi chính ph?trên th?giới nhằm trao đổi kinh nghiệm, thu hút các nguồn lực đ?đầu tư cho phát triển giáo dục, chương trình, d?án, chuyển giao khoa học ?k?thuật vùng đồng bào DTTS ./.
Nguồn cung cấp: Công an huyện Triệu Sơn